Demir'den Kapılar: Türkiye’de Demokrasi Mücadelesinin Kaderi Kobane’de; Kobane’nin Kaderi Türkiye’de Çiziliyor

16 Ekim 2014 Perşembe

Türkiye’de Demokrasi Mücadelesinin Kaderi Kobane’de; Kobane’nin Kaderi Türkiye’de Çiziliyor

Aslında Kobane, gerek askeri gerek politik bakımdan, hiç de öyle önemli bir stratejik yer değildir. Politik bakımdan değildir, nihayetinde orta boy bir kasabadır. Askeri bakımdan değildir çünkü ne yolların bir düğüm noktasıdır; ne coğrafi olarak belli bir bölgeye egemen bir konumu; ne doğal veya başka zenginlikleri vardır.

Ancak savaşın akışı içinde güçlerin yığılışı öylesine bir evrim gösterir ki, insan, coğrafya ya da diğer bakımlardan hiçbir önemi olmayan; hiç bilinmeyen ve önemsiz yerde karşılıklı olarak güçler yığılır güçlerin böyle bir yığılışı birden bire savaşın sonucu üzerinde hayati bir önem kazanır. O isimsiz yer, birden bire tüm projektörlerin üzerine odaklandığı nokta olur. Sonra tekrar bilinmezliğe ve unutulmuşluğa geri döner; varlığını sahnenin karanlık köşelerinde sürdürmeye devam eder.

Stalingrad da öyleydi. Aslında stratejik bakımdan yüzlerce kilometrelik nehir boyunda büyücek bir şehirden başka bir yer değildi. Ancak savaşın akışı içinde, tayin edici bir önem kazandı ve Stalingrad yenilgisinden sonra Nazi savaş makinesi hiçbir zaman kendini toparlayamadı.

Kobane de benzer bir durumdadır. Türkiye ve Ortadoğu’daki demokrasi mücadelesinin dolayısıyla geleceğinin izleyeceği yol, Kobane’nin kenar mahallelerindeki savaşlarda belirlenmektedir.

Kobane’deki bir yenilgi, IŞİD’in Kobane'yi zapt etmesi, Türkiye’deki hükümete, yeni maceralara atılmak için cesaret ve yeni keyfi ve anti demokratik uygulama ve yasalar için güç verecektir.

Bu ise, eninde sonunda frenleri patlamış bu arabanın duvara toslamasıyla son bulacak; Türkiye de Suriye, Irak, Lübnan gibi bir iç savaşa yuvarlanacak; korkunç acılar yaşanacak demektir.

Bu acıların nasıl olacağını İstanbul sokaklarında çaresizce yaşama tutunmaya çalışan Suriyeliler bile kavratmaya yetmez. Et kokarsa tuz basılabilir ama tuz kokarsa bunun çaresi yoktur.

Ama tam tersine, Kobane’de IŞİD’in bir yenilgisi halinde hükümet hem Ortadoğu’da bu maceracı politikadan mecburen geri adımlar atmak zorunda kalacak; hem de iç politikada da yeni baskıcı ve keyfi uygulama ve planlarından geri adım atmak; en azından buları ertelemek zorunda kalacaktır.

Unutmayalım, Türkiye’de devlet ve hükümetler ne zaman zayıflar ve zor pozisyonlara düşerse, halkın ve demokrasinin konumunda küçük de olsa, geçici de olsa bir takım ilerlemeler elde edilir.

Bu nedenle Türkiye’deki Demokrasi mücadelesinin kaderi Kobane’de çizilmektedir. Kobane’de IŞİD’in kuşatmasının kaldırılması ve ciddi bir yenilgi alması halinde, Türkiye’deki demokrasi mücadelesi güç kazanır; hükümet anti demokratik plan ve uygulamalarından geri adımlar atmak zorunda kalır; hatta “barış süreci”nde bile belki ilk defa somut ve elle tutulur küçük tavizler vermeye yanaşabilir.

O halde Kobane için her şeyi yapmak her demokratın görevi olmalıdır. Bütün diğer görevler bekleyebilir. Savaşta zaferin koşulu, güçlerin en irisini düşmanın en yaralanabilir yerine yığmaktan geçer. Şu her şey Kobane’deki zafere tabi kılınmalıdır. Çünkü gelecekteki gelişmelerin izleyeceği yol, Kobane’ye bağlıdır.

Kobane’de de önümüzdeki bir iki hafta hayati önemdedir.

Kobane’de bir zafer ise, “Koalisyon” güçlerinin etkili bombardımanını sürdürmesine ve Kobane’ye askeri yardımın gelebilmesine bağlıdır.
Bunu bizzat son olaylar gösterdi. Kobane’ye doğru İŞİD’in ilerlemesi YPG’nin elindeki sınırlı silahlarla mümkün olmuyordu. Eğer geniş Kürt kitleleri harekete geçmeseydi, ABD’nin bombardımana etkili bir biçimde başlaması mümkün olmazdı. ABD’nin bombardımana başlamasının geniş yığınların sokağa akmasıyla doğrudan bağlantısı vardır. Belki yığınlar sokağa çıktığında Türk devletinin provokasyonlarıyla kırka yakın insan öldü ama o kırk kişi aslında binlerce ve on binlerce insanın hayatını da kurtardı denebilir.

Bir an için şu an Kobane’nin düşmüş olduğunu düşünelim. Bu “barış süreci”nin sonlanması; uzun ve kanlı bir savaşın başlaması; her yerde devletin baskı ve terörünün dizginlerinden boşanması; buna karşılık, Kürt hareketinin de aynı biçimde cevap vermesi; hatta azgınlaşan ve cesareti artan Hükümetin Suriye’ye ve Rojava’ya girmesi; Buna karşı direniş için Rusya, Çin gibi global; İran gibi bölgesel güçlerin örneğin PKK’ya ve Türk işgaline direnenlere silah akıtması ve çok kanlı ve yıkıcı bir sürecin başlaması demek olurdu.

Aslında geniş yığınların serihildanı son derece yerinde ve başarılı olmuştur; ABD’nin etkili bir bombardımana başlamasının yolunu açmış; bütün güç dengesini ve olayların akış yönünü değiştirmiştir. Ayından beri dediğimiz gibi, Kobane’nin kaderi Kobane’deki askeri savaşlarda değil; Kobane’nin dışındaki mücadelelerde belirlenecektir ve de öyle olmuştur.

Evet, kitlesel protestolar “Koalisyon”un uçaklarla daha açık bir desek vermesine yol açmış ve bir zaman kazanılmıştır ama hala her şey ortadadır. ABD hala ısrarla, Kobane’nin düşme tehlikesinden söz etmektedir. Bu ifadeler askeri değil politik anlamdadır. Yani politik ilişkiler değişebilir; Kobane’ye destek azalabilir ve Kobane düşebilir anlamında okunmalıdır. Bombardımanın. Çünkü Koalisyon hala yapabileceğinin küçük bir bölümünü yapmaktadır. Hala hava akınlarının etkisizliğinden söz etmektedirler örneğin. Hâlbuki bugün ellerindeki teknik olanaklarla seçilmiş kişileri bile vurabilirlerken bombardımanların isabetsiz kaldığından söz etmeleri anlamlıdır. Eldeki teknik olanaklarla neler yapılabileceğini Fransa’nın pek ala Çad’ta gösterdiğini yazmaktadır örneğin bir Alman yorumcu.

Örneğin ABD istese insansız ve havada saatlerce kalabilen Drohnen uçaklarıyla ve bunların nokta vuruşları yapabilenleriyle istediği an Kobane gibi küçük bir yerin çevresindeki IŞİD’i istediği gibi avlayıp; aynı zamanda helikopter veya paraşütle YPG’ye askeri malzemeyi iletip, İŞİD’in ciddi bir yenilgi almasını sağlayabilir. Kaldı ki Kobane’nin çevresinde neredeyse sivil de yoktur; boş köyler vardır ve “kolateral” zarar olasılığı da neredeyse sıfırdır.

Ancak bunları yapmıyor.

Çünkü bir yandan da Türkiye ile müzakereler sürüyor. Türkiye PKK ile İŞİD aynıdır diyerek; Türk Genel Kurmayı YPG’yi terör örgütü olarak tanımlayarak, ABD’ye böyle bir yardımı kabullenmeyeceği mesajını vermektedir. ABD de bunun karşılığında o zaman siz daha fazla angaje olun; hatta yerdeki askeri birlikler Türk ordusu olsun diyerek, Türkiye’nin askeri gücünün İslam Devleti’ne karşı bir düzenli ordu olarak savaşa girmesini istemektedir.

Ancak bunu açıktan ifade etmemekte; Erdoğan ve Davutoğlu’nun Şam’da namaz kılma hayallerini gerçekleştirmelerinin mümkün olabileceğinin ama bunun karşılığının olduğu mesajını vermektedir.

ABD’nin Türkiye’nin diplomatik kabalıklarına katlanması; hava hücumları etkisiz demesi; Kobane hala düşebilir demesi; CIA’nın silahlandırma etkili olamıyor raporları vs. hepsi aslında bir pazarlığın sinyalleridir.

PYD’ye ve Kobane’ye şu an atılan bombalar; Türkiye’nin pazarlık gücünü azaltmak içindir aynı zamanda. Kobane’yi düşmekten kurtarır ama ona hala tayin edici zaferi vermez.

Bu nedenle, ABD ve İngiltere, hükümetin ve Ergenekon’un PKK’yı ve YPG’yi ezmeye; İŞİD ile komşu devlet olmaya yönelik politikasına şimdilik hayır demekte; Türk hükümetini, Şam’da namaz havucu ve YPG sopasıyla hizaya getirmeye çalışmakta; silahlanmış ve zafer kazanmış bir YPG ve PKK sopası ve ezilmiş bir Kürt hareketi ve Şam’da Emeviye Camii’nde namaz havucunu göstermektedir.

Türkiye’nin Kürt ve PKK fobisiyle ABD’nin her istediğine evet demesi ve böylece adım adım ABD’nin bütün taleplerine evet demesi yıllardır uyguladığı politikadır. Türkiye Kürtler ve PKK ile ittifak yapacak yerde; inkâr ve savaş politikasını sürdürmek için, her seferinde ABD’nin bir isteğine evet demiştir, Barzani ve Talabani’ye yeni bir hareket alanı ve mevzi vermiştir.

Aslında Irak’taki bugünkü fiili Kürt devleti bile PKK’nın verdiği mücadelelerin bir yan ürünüdür. Onlar varlıklarını Türk hükümetinin PKK alerjisine borçludurlar.

Şimdi de benzerinin olması mümkündür. Koalisyon’un güçlü kara gücüne ihtiyacı var. Silahlandırmak işe yaramıyor diyen CIA raporları ortalıkta uçuşuyor; neo konservatifler, böyle havadan olmuyor; kara gücü gönderelim diye baskı yapıyor. O halde bir kara gücü bulunmalı.

Bunun için iki aday var.

Ya gerçekten İŞİD’e karşı olağanüstü bir başarı gösteren YPG; dolayısıyla PKK desteklenecektir. Çünkü diğerlerinin hem savaş yeteneği yoktur; hem de onlara verilen silahlar kolayca karşı tarafa geçebilir ve güvenilmez; ya da Türk devleti ordusunu oyuna sürecek; aman PKK/YPG’ye silah verme; ben bu işi daha iyi yaparım diyecek ve bu hizmetinin karşılığında da YPG’yi bir kurban olarak alacaktır.

Şimdi pazarlık bunun üzerinedir. Davutoğlu’nun Kayserilinin yaşlı anasını boyayıp babasına yeni gelin diye satmaya kalkması gibi, yeni güvenli bölgeler planı vs. bütün bu bağlamda anlaşılabilir.

Ancak bütün bu pazarlıklar ve güçlerin mücadelesinde tayın edici olan kimin karşı tarafı tecrit edeceğidir.

Bu ise bir strateji sorunudur; taktik veya örgütsel bir sorun değil.

Ve bu alanda maalesef HDP gerekenleri yapmaktan çok uzaktır.

Örneğin HDP, İŞİD’in Kobane’ye saldırısının esas nedeni; orada oturtulmaya çalışılan laik ve az çok demokratik sistem olmakla birlikte; Kobane’ye Kürtlüğünden dolayı saldırılmadığı; her bakımdan çok açık olmakla birlikte; hala Şehirlerin yaşam tarzından dolayı kendini tehlikede gören kesimlerini; Alevileri Kobane için direnmeye ve Kobane’yi desteklemeye çağırmış değildir. Onları bu mücadeleye katmaya yönelik bir stratejisi, diplomasisi ve eylem planı yoktur. Bunun sonucunda örneğin, Kadıköy vapurunda birer yedek güç olabilecek kimseler, Kobane afişi asanlara rahatlıkla saldırabilmektedirler.

Ya da giderek önem kazanan uluslar arası sempatinin nedeni, Kürt olma değildir; kadınların elde silah İŞİD’e direnişi; çizdikleri modern kadın profilidir.

Tekrar ediyoruz, Türkiye ya da bu hükümet “YPG veya PKK şimdi İŞİD’e karşı bir başarı kazanırsa benim için daha büyük dert olur; en iyisi ben orduyu İŞİD’e karşı savaşa sokar gibi yapıp Suriye’ye gireyim; bu arada hem Rojava’yı ezmiş olurum; hem de “koalisyon” tekrar bana itibarımı vermiş olur; hem de yaklaşan iktisadi krizin yaratacağı memnuniyetsizliği bu yöne kanalize etmiş olurum” derse, ABD bir anda askeri desteği ve bombardımanı kesebilir. Bu da İŞİD’in Kobani’yi düşürmesi veya Türkiye’nin İŞİD’e karşı Kobane'yi destekleyeceğim diyerek Kobane ve Rojava’yı işgal etmesi anlamına bile gelebilir.

Bu olasılık hala masada durmaktadır.

Bu nedenle, Salih Müslim, “Kısa zamanda Kobani'nin kurtuluş müjdesini dünyaya duyurmayı ümit ediyoruz" derken çok erken konuşmuş oluyor. Müslüm ayrıca “Umuyoruz ki Türkiye, önümüzdeki süreçte koalisyon güçlerinin yanında etkin bir rol üstlenerek, IŞİD'e karşı olduğunu ispatlar” demiş.

Bu da yanlış kanımızca. Türkiye’nin Koalisyon güçlerinin yanında olması demek; fiilen Koalisyona Kürt özgürlük hareketinin ezilmesi karşılığında onların askeri olmayı kabul etmesi demektir. En iyisi Türkiye’nin Koalisyon’un yanında olmaması; onlarla ilişkilerinin çok kötü olmasıdır. Erdoğan ve Davudoğlu'nun şimdiki kendilerini tecrit edici politikalara devam etmesidir.

Türk devleti hala yenilgiyi kabul etmiş değil. Lazkiye, İdlip, Halep ve Kobane’yi “güvenli bölge” yeapalım diyor. Yani bütün kuzey Suriye'yi işgal. Güveni kem sağlayacak? Türk ordusu. Bunun Kediye ciğer emanet etmek olduğunu çocuklar bile bilir.

Ayrıca her “güvenli bölge”nin güvenliğini sağlamak için onun etrafını da güvenli bölgeye çevirmek gerekir. Tabii bu sefer o güvenli bölgeyi de güvenli yapmak için onun da etrafını bir güvenli bölgeyle çevirmek gerekir. Yani aslında Şam’a kadar uzanacak bir “güvenli bölge” hayalidir bu. Şam’a gidince de Emeviye Camii’nde bir namaz eda etmeden olmaz.

Haritayı açıp bakarsanız Davudoğlu’nun saydığı yerlerin aslında bunun Esad rejimini kuşatmak; Rojava’yı boğmak ve Suriye’yi işgal etmek anlamına geldiği görülür. Suriye’nin doğusu da İŞİD’e bırakılmaktadır. İslam Devleti ile de komşu devlet olarak her türlü iş yapılacaktır. Ayrıca o da Kürtlere karşı bir sopa olarak kullanılacak demektir.

“Hava saldırısıyla bu iş olmaz, kara birlikleri de yollayalım” diyen neo konservaflerin baskılarına karşı koymak için pek ala Obama bu plana evet de diyebilir.

Elbette bu gibi gelişmeler karşısında Rusya, Çin, İran vs. de armut toplamayacaktır.

Dikkat edelim bütün bu zincirleme reaksiyonların başlaması veya durması Türkiye’deki mücadelelere bağlıdır. Bunun böyle olduğunu bizzat son serihildan ve ona bağlı olarak ABD’nin bombalamaya başlaması gösterdi.

Peki, Türkiye’de ne yapmak gerekir?

Öncelikle Kobane’nin bir Kürt savaşı olduğunu ha bre söylemekten vazgeçmek gerekiyor. Bu söylem belki kısa vadede Kürtleri harekete geçirmektedir ama uzun vadede Kürtleri de tecrit etmektedir.

Kobane demokrasinin ve laikliğin savaşı olarak görülmelidir.

Ayrıca bunu söyleyen,

Kobane’yi yaşam tarzı ve politik sisteminden dolayı hedef aldığını bizzat İŞİD’in kendisi ifade ediyor.

HDP hala Alevilere ve “yaşam Tarzı” nedeniyle kendini baskı altında hisseden geniş yığınlara, yani Gezi’de sokağa çıkarlara yönelmiş ve onları sokakta demokratik olarak mücadeleye ve Kobane’ye desteğe çağırmış değil. Aslında Kobane’de Kürtlerden çok onlar için savaşılıyor.

Örneğin Demirtaş o basın toplantısında Alevileri ve “yaşam tarzı” nedeniyle baskı altına alınanları pek ala gösteri hakkını kullanmaya çağırabilirdi.

Bunu yapmış değil.

Öte yandan hükümetin bu yeni yasa tasarıları açıktan açığa Türkiye’deki halka bir savaş ilanıdır.

Tüm halk, anayasaya göre kimse izin almadan gösteri yapma hakkına sahiptir ve bu hakkı kullanması engellenemez diyerek protestoya çağrılabilir.

Bunun için CHP ittifaka ve birlikte sokağa çıkmaya zorlanabilir.

Şu an acil olarak yapılması gereken bunlardır.

Bunlar hükümeti köşeye sıkıştırır; hareket kabiliyetini azaltır ve Kobane’ye en etkili yardım olur.

Kobane’ye yardım demek ise Ham Türkiye’deki demokrasi mücadelesine yardımdır hem de Kürtlerin üzerindeki baskıya karşı mücadeleye.

Güçlerin dizilişi hiç olmadığı kadar uygundur. Bunun değerlendirip ön yargılar da kırılabilir.

Ancak bu yetmez, aynı zamanda stratejik olarak köklü bir değişiklik yapma gereği ortada durmaktadır.

Cengiz Çandar’ın bugünkü yazısı ibret vericidir. Lübnan, Yugoslavya’dan örnek veriyor,

Şöyle yazıyor:

“Lübnan’da yıllar boyu yaşadım. Beyrut’un “Ortadoğu’nun Paris’i”, Lübnan’ın ise “Ortadoğu’nun İsviçre’si” olarak tanımladığı dönemi de bilirim. O dönemleri de yaşadım.

1970-1971 yıllarında birisine Lübnan’da yakında iç savaş çıkacağını ve bunun yaklaşık 15 yıl süreceğini, bittikten sonra da ülkenin tam yerine oturmamış olacağını söylese, o kişiye aklını deli nazarıyla bakılırdı.(…)”

“1982 yılında, Saraybosna’da “Kış Olimpiyatları” yapılmıştı. Beyrut’ta elektrik gelen saatlerde televizyon haberlerinde Saraybosna Kış Olimpiyatları görüntüleri ekrana yansırdı. O sırada birisi çıkıp, “Bir 10 yıl sonra, Saraybosna, Beyrut’tan beter olacak, Bosna’da savaş yaşanacak” dese, ona da deli muamelesi yapılırdı.”

Şimdi Suriye ve Irak ortada, Afganistan ortada.

Yapılması gereken programatik ve stratejik köklü değişiklik nedir?

Dikkat edin bütün buralarda politik birimler dille, dinle, hatta aşiretlerle belirlenmektedir.

Bugün Kobane’de de öyledir.

Kürt hareketi ve Öcalan’ın henüz anlayamadığı budur.

Bugün Kobane’de kurulmaya çalışılan, yeni değildir. Bir zamanların Üçüncü Enternasyonal’inin Balkan Federasyonu’ndan ilham almış Tito’nun Yugoslavya’sı da şimdiki Kobane veya Rojava’nın modelinden farklı bir model kurmuyordu.

Ulusçular ulusçuluğu başka ulusları inkâr olarak tanımlarlar.

Ulusçuluk, başka ulusları inkâr değildir.

Başka ulusların haklarını tanımanın kendisi ulusçuluktur.

Örneğin Enternasyonalizm ulusçuluktur.

Çünkü ulusçuluk, ulusal olanla politik olanın çakışması ilkesidir.
Enternasyonalizm de bu ilkeye dayanır.
Marksizm enternasyonalizm olduğu için; yani ulusçu olduğu için iflas etmiştir politik olarak.

Ulusçuluk ulusal birimle politik birimin çakışmasını kabul eden ilkedir.

Ulusal birimi nasıl tanımlayacağınız ise sizin nasıl bir ulusçu olduğunu belirler.

İki türlü ulusçuluk vardır.
Ulusal olanı, yani politik olanı, dille, dinle tanımlayan; ulusal olanı dille dinle tanımlamaya karşı tanımlayan.

Birincisi gerici ve karşı devrimci ulusçuluktur; ikincisi nispeten demokratik ulusçuluktur.

Bugünkü dünyada bunların ikisi de insanlığa bir çıkış yolu sunmaz ama ikincisi azından bölge için bir geçici çözüm olabilir.

Dillerin ve Dinlerin eşit veya oranları oranında temsili onların her birini politik birim olarak tanımlamak ama bu birimin de dille veya dinle tanımlanması anlamına gelir.
Dolayısıyla dile dine dayanan cemaatler ve bunların temsili, karşı devrimci ulusçuluğun yeniden üretilmesinden başka bir şey değildir. Bunların birbirinin varlığını kabul etmesi veya verili dengeler içinde belli uzlaşmalar yapması gerici ulusçuluğun egemen olmadığı anlamına gelmez.

Bu işlerin ilk kötüye gidişinde bunlar birbirini boğazlayacaklar demektir.

Gerçek demokratik ulusçuluk, tam da buna karşı var olabilir.
Demokratik Ulusçuluk ile gerici ve karşı devrimci ulusçuluğun farkını, bizzat Marks’ın sözüyle ifade etmeyi deneyelim.
Marks “başka ulusları ezen bir ulus özgür olamaz” demişti.
Dikkat edilirse, burada ulusların hep dile, dine dayanan birimler olduğu veya olacağı varsayımı vardır.

Bu bizzat en gerici ulusçuluğun Marks tarafından ifadesi ve savunusuydu.

Hâlbuki Marks’ın hayatında anlayamadığı ve uygulayamadığı ve bir program maddesi haline getiremediği ilke şu olmalıydı:

“Ancak herhangi bir dil veya dinle tanımlanmış ulusları (politik birimleri) ezen bir ulus özgür olabilir.”

Marks’ın hatasını Lenin ve Troçki de sürdürüyordu:

Örneğin Lenin “Ulusların kendi kaderini tayin hakkı” diyordu.

Burada da yine ulusların dille dinle tanımlanmış politik birimler olacağı varsayımı vardır.

Ve tam da bu nedenle ABD başkanı Wilson, bu ilkeyi savundu.

ABD bu ilkeye dayanarak, “Ulus İnşası” yapıyor.

Doğru politika ve şiar ise, “ulusları dille, dinle tanımlama hakkının reddedilmesi” olabilirdi.

O halde, sonuç Kürtlerin ve Kürtlüğün de tanınması değil, Türklüğün, Araplığın da tanınmamasıdır.
Tıpkı gerçek bir laik ülkede, Aleviliğin tanıması değil; Sünniliğin de tanınamaması olduğu gibi.

Ancak böyle bir strateji ile Ortadoğu’daki bu tarihsel fırsatı Kürt hareketi değerlendirebilir ve bütün bir demokratik Ortadoğu ulusunun doğumuna ebelik edebilir.

Ama bunun içinin de Kürt hareketinin Kürt hareketi olmaktan çıkıp bir demokrasi hareketi olması gerekmektedir.

16 Ekim 2014 Perşembe

Demir Küçükaydın

demiraltona@gmail.com

Yazıları e-posta ile otomatik olarak almak isterseniz şu adrese boş bir e-mail yollayınız.

demirden-yazilar+subscribe@googlegroups.com

Twitter:

https://twitter.com/demiraltona

Bloglar:

http://blog.radikal.com.tr/Blog/demirden-kapilar

http://demirden-kapilar.blogspot.com/

Kitapları İndirmek İçin: